Eeuwige beginner

Alle begin is moeilijk, zeggen we. Tegelijkertijd bestaan juist in het hoofd van een beginner nog oneindig veel mogelijkheden. In het hoofd van degene met ervaring slechts enkele. Wanneer je hoofd leeg is staat het nog open voor alles. Dan kunnen we nog werkelijk leren.

Ik leerde de beginnerspositie met moeite waarderen, en zie het als een van de geheimen van het leven. Op dat geheim kom ik later nog terug.

Professionals zijn overal. Veel levensdomeinen zijn ‘geprofessionaliseerd’ in taal en in uitvoering. Er is een professionele expert voor… alles… Professionalisme als instelling en functieomschrijving kent een aantal grote valkuilen. Een daarvan is technisch formalisme. Na de eyeopener van ‘meten = weten’ en het besef dat alleen het organiseren van een een inloopavond nog geen inloop hoeft op te leveren zijn we doorgeschoten in ‘kpi’s’, checklijsten van aantallen ‘bereik’ die ‘welzijn’ reduceren tot een opdracht die in een aanbestedingsprocedure te vatten is.

Een andere valkuil is specialisatie. Als professional ben je een expert op dat ene terrein waarvan je alles weet – moet weten. Een lastige positie die dodelijk is voor de sensatie van ontdekking, opwinding en het gevoel van open nieuwsgierigheid naar wat je (nog) niet weet.

Iedereen kan een amateur zijn, ook een professional! Voor mij staat amateur schap voor het omarmen van ‘amare’ (houden van). De amateur is een liefhebber, iemand die niet gemotiveerd wordt door winst of beloning, maar door liefde. Iemand die gemotiveerd wordt door een onstilbaar verlangen naar het brede(re) perspectief. Die ervoor kiest geen expert te zijn maar zich wijdt aan ideeën en waarden die verder reiken dan de grenzen van een bepaald vakgebied. Soms ben ik als amateur competenter dan een professional omdat ik me innig heb verbonden met wat ik doe. Wat ik doe is wie ik ben.

Wat is nu het geheim? Het geheim is dat de houding van de eeuwige beginner en die van de amateur een kernpunt van het leven onthullen. De houding van de eeuwige beginner is misschien wel het eigenlijke doel van leven. Het leven is eenvoudig en helder  wanneer we leven vanuit een open, nieuwsgierige geest van eenvoud.

Ik denk dat dit echt waar is, en het is makkelijk om te aanvaarden en makkelijk te begrijpen. Het is wel minder makkelijk om te beoefenen. Het eeuwig beginner zijn geeft ruimte om te struikelen en dat te zien als onderdeel van leren en niet als fouten maken. Het vraagt ook dat ik de houvast en veiligheid die expertschap mij gegeven heeft, loslaat.

Het grappige is dat ik een grotere expert en een leuker mens ben geworden door juist de amateur te omarmen. En dat is leven.

Deze blog is gepubliceerd in januari 2020 bij www.lsabewoners.nl